وام مسکن روستایی یکی از مهم‌ترین ابزارهای حمایتی دولت در ایران است که با هدف کمک به ساکنان مناطق روستایی و شهرهای کوچک برای ساخت، نوسازی و مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی ارائه می‌شود. این تسهیلات نقش حیاتی در بهبود کیفیت زندگی و افزایش ایمنی خانه‌های روستایی در این مناطق ایفا می‌کند. دریافت وام مسکن روستایی در سال‌های اخیر با تغییراتی در مبلغ و شرایط همراه بوده است.
| سوالات پرتکرار | پاسخ به سوالات پرتکرار وام مسکن روستایی |
|---|---|
| سقف وام در سال ۱۴۰۴ | ۴۰۰ میلیون تومان برای هر واحد مسکونی در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت |
| نرخ سود نهایی | ۵٪ برای متقاضی؛ مابه‌التفاوت ۱۸٪ توسط دولت پرداخت می‌شود (نرخ مصوب ۲۳٪) |
| مدت بازپرداخت | حداکثر ۲۰ سال (۲۴ ماه ساخت + ۱۸ سال بازپرداخت اقساط) |
| نحوه پرداخت وام | در حداکثر ۶ مرحله و بر اساس پیشرفت فیزیکی پروژه و تأیید بنیاد مسکن |
| شرایط دریافت وام | سکونت در روستا/شهر کوچک، مالک زمین، نداشتن سابقه استفاده از وام، توانایی بازپرداخت |
| مدارک لازم | شناسنامه و کارت ملی، فرم درخواست، پروانه ساخت، مدارک ضامن، سند ملک |
| ضمانت و وثیقه | ۲ ضامن معتبر یا وثیقه ملکی (در صورت سنددار بودن ملک) |
| وام بلاعوض بنیاد مسکن | ویژه مددجویان بهزیستی/کمیته امداد؛ مبلغ تا ۲۰۰ میلیون بلاعوض |
| وام ویژه بهزیستی | تا ۵۰۰ میلیون تومان (۲۰۰ میلیون بلاعوض + ۳۰۰ میلیون با سود ۵٪ و ۳ سال تنفس) |
| دوره تنفس | تا ۲۴ ماه برای ساخت؛ اقساط بعد از پایان دوره ساخت آغاز می‌شود |
| هزینه ساخت و آورده شخصی | وام کافی نیست؛ نیاز به سرمایه اولیه شخصی برای شروع کار و دریافت مرحله اول وام |
| خانه‌های دو طبقه | مشمول وام ۴۰۰ میلیونی هستند؛ شرایط مشابه سایر واحدها |
| نکته مهم | در صورت توقف ساخت یا تخلف، بانک حق فسخ قرارداد را دارد و تسهیلات قطع می‌شود |
وام مسکن روستایی چقدر است؟
مبلغ وام مسکن روستایی یکی از مواردی است که به صورت دوره‌ای بازنگری می‌شود تا با هزینه‌های ساخت و ساز همخوانی داشته باشد. بر اساس مصوبات جدید، در سال ۱۴۰۴ سقف فردی تسهیلات طرح ویژه بهسازی و نوسازی مسکن در روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت به ۴۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است. این مبلغ برای ۲۲۰ هزار واحد مسکونی در نظر گرفته شده است که شامل ۲۰۰ هزار واحد روستایی و ۲۰ هزار واحد در شهرهای کوچک می‌شود.
لازم به ذکر است که در سال گذشته (۱۴۰۳)، مبلغ این وام ابتدا از ۲۰۰ میلیون تومان به ۳۵۰ میلیون تومان افزایش یافته بود. این افزایش مبلغ تسهیلات به متقاضیان کمک می‌کند تا بخش بزرگتری از هزینه‌های ساخت یا نوسازی خود را تأمین کنند. هرچند مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان سقف تسهیلات ابلاغی توسط بانک مرکزی است، اما ممکن است مبلغ نهایی اعطایی توسط هر بانک بر اساس بودجه و سیاست‌های داخلی آن بانک متغیر باشد.
برای مثال شرایط دریافت وام در بانک مسکن به این صورت است:
| عنوان | جزئیات |
|---|---|
| سقف تسهیلات | 350 میلیون تومان به ازای هر واحد مسکونی |
| نرخ سود (سهم متقاضی) | 5 درصد |
| نرخ سود تسهیلات کل | 23 درصد (5٪ متقاضی + 18٪ سازمان) |
| ارائه معرفی‌نامه توسط | بنیاد مسکن انقلاب اسلامی |
| مدت اولیه قرارداد (تا 20 واحد) | حداکثر 18 ماه |
| مدت اولیه قرارداد (21 واحد و بیشتر) | حداکثر 24 ماه |
| حداکثر مدت مشارکت مدنی | 3 سال |
| حداکثر مدت فروش اقساطی | 17 سال |
شرایط دریافت وام مسکن روستایی
برای دریافت وام مسکن روستایی لازم است که متقاضیان واجد شرایط عمومی و گاهی شرایط اختصاصی هر بانک باشند. این تسهیلات یک نوع وام حمایتی محسوب می‌شود. شرایط کلی برای ثبت نام و دریافت وام مسکن روستایی عبارتند از:
- محل سکونت: متقاضی باید در روستا یا شهری با جمعیت کمتر از ۲۵ هزار نفر سکونت داشته باشد.
- مالکیت یا قصد تعمیر/نوسازی: تسهیلات به افرادی که زمین دارند یا قصد تعمیر و بازسازی منزل خود را دارند، اختصاص می‌یابد.
- عدم استفاده قبلی از تسهیلات بنیاد مسکن: متقاضی نباید قبلاً از تسهیلات بنیاد مسکن برای مسکن روستایی استفاده کرده باشد. استفاده از سایر طرح‌های حمایتی مسکن دولتی نیز ممکن است مانع دریافت این وام شود. این تسهیلات فقط یک بار به هر خانوار پرداخت می‌شود.
- پروانه ساخت: برای ساخت و ساز جدید یا اضافه کردن طبقه، داشتن پروانه ساخت از مراجع ذی‌صلاح ضروری است.
- توانایی بازپرداخت: متقاضی باید توانایی مالی برای بازپرداخت اقساط وام را داشته باشد.
- عدم بدهی بانکی و چک برگشتی: متقاضی نباید به هیچ بانکی بدهی معوقه داشته باشد یا در سیستم بانکی کشور سابقه چک برگشتی داشته باشد. سابقه اعتباری متقاضی توسط بانک‌ها بررسی می‌شود.
- اطمینان از امکان ساخت: در صورت احداث بنا، متقاضی باید از امکان ساخت و ساز در زمین مورد نظر اطمینان حاصل کند.
اولویت اعطای وام مسکن روستایی ممکن است بر اساس سیاست‌ها متغیر باشد، اما در برخی منابع به اولویت متقاضیان متأهل اشاره شده است. همچنین، اولویت با ساکنان روستاهایی است که قبلاً کمتر از تسهیلات استفاده کرده‌اند یا خانه‌هایشان نیاز به مقاوم‌سازی دارد.
پیشنهادی: طرح هادی روستایی چیست؟
مدارک لازم وام مسکن روستایی
برای ثبت درخواست وام مسکن روستایی، متقاضیان باید مدارک مشخصی را به بانک عامل ارائه دهند. این مدارک می‌تواند شامل موارد عمومی و مدارک خاص هر بانک باشد. مدارک عمومی معمولاً شامل موارد زیر است:
- تکمیل فرم درخواست تسهیلات مسکن روستایی.
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی متقاضی.
- پروانه ساخت (در صورت احداث بنا یا اضافه طبقه).
- مدارک شناسایی و مدارک مربوط به اثبات توانایی مالی ضامنین.
- سند مالکیت زمین یا واحد مسکونی برای نوسازی/بهسازی.
- وکالت‌نامه رسمی (اگر درخواست توسط وکیل انجام می‌شود).
بانک‌های مختلف مانند بانک مسکن، بانک ملی و بانک رفاه ممکن است مدارک دیگری نیز درخواست کنند.
پیشنهادی: تغییر کاربری زمین، 500 متر مسکونی بگیرید!
ضامنین در وام مسکن روستایی
دریافت وام مسکن روستایی معمولاً نیازمند ارائه ضمانت است. ضامن‌ها باید همراه با مدارک شناسایی خود به بانک مراجعه کنند. بانک‌ها برای اطمینان از بازپرداخت وام، معمولاً از ضامن‌ها مدارکی مانند فیش حقوقی، جواز کسب یا سایر مدارکی که توانایی آن‌ها را در پرداخت اقساط در صورت لزوم اثبات کند، درخواست می‌کنند. در برخی موارد، ممکن است از ضامن‌ها درخواست شود که در بانک مربوطه سپرده داشته باشند. تعداد ضامنین مورد نیاز می‌تواند بسته به بانک عامل متفاوت باشد، اما معمولاً نیاز به دو ضامن معتبر وجود دارد. این وام می‌تواند با سفته یا وثیقه نیز دریافت شود. در مواردی که واحد مسکونی در حال نوسازی دارای سند مالکیت باشد، سند به عنوان وثیقه در رهن بانک قرار می‌گیرد.
وام مسکن روستایی چند ساله است؟ مدت تنفس وام مسکن روستایی
مدت زمان بازپرداخت وام مسکن روستایی طولانی و مناسب است. در حال حاضر، حداکثر دوره بازپرداخت این تسهیلات ۲۰ سال (۲۴۰ ماه) تعیین شده است. این مدت شامل دوره ساخت (مشارکت مدنی) و دوره بازپرداخت اقساط (فروش اقساطی) می‌شود.
دوره ساخت یا مشارکت مدنی، مدت زمانی است که پروژه عمرانی در حال انجام است و اقساط هنوز شروع نشده است. این دوره حداکثر ۲۴ ماه (۲ سال) است. در واقع، دوره ساخت به عنوان یک دوره تنفس در نظر گرفته می‌شود. بازپرداخت اقساط پس از اتمام کار ساخت و ساز و اعلام بنیاد مسکن به بانک آغاز می‌شود و مابقی زمان (۲۴۰ ماه منهای دوره ساخت) به عنوان دوره فروش اقساطی منظور می‌گردد. برای وام مسکن روستایی دو طبقه، برخی منابع به دوره تنفس سه ساله اشاره کرده‌اند.
اقساط وام مسکن روستایی و نرخ سود
نرخ سود وام مسکن روستایی به منظور حمایت از اقشار روستایی بسیار پایین و جذاب است. نرخ سود این تسهیلات ۵ درصد در سال است. مابه‌التفاوت نرخ سود ۵ درصد با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار از محل منابع صندوق ملی مسکن توسط دولت تأمین و تضمین می‌شود.
مبلغ اقساط ماهانه به مبلغ وام، نرخ سود و مدت زمان بازپرداخت بستگی دارد. با توجه به مبلغ وام ۴۰۰ میلیون تومانی، نرخ سود ۵ درصد و بازپرداخت ۲۰ ساله، مبلغ اقساط ماهانه قابل پرداخت خواهد بود. در مثالی برای وام ۳۵۰ میلیون تومانی با سود ۵ درصد و بازپرداخت ۲۰ ساله، اقساط ماهانه نزدیک به یک میلیون و ۵۹۰ هزار تومان برآورد شده است. بنابراین، برای وام ۴۰۰ میلیون تومانی، این مبلغ کمی بیشتر خواهد بود. جمع کل اقساط برای وام ۳۵۰ میلیون تومانی حدود ۵۳۴ میلیون تومان با سود تقریبی ۱۸۴ میلیون تومان محاسبه شده است.
متقاضی می‌تواند بنا به درخواست و تمایل خود، بازپرداخت اقساط را به صورت ماهانه، سه ماهه، شش ماهه یا یک ساله انجام دهد. اقساط این وام به نحوی تعیین شده است که افراد متقاضی توانایی پرداخت آن را داشته باشند.
وام مسکن روستایی در چند مرحله پرداخت می‌شود؟
پرداخت تسهیلات مسکن روستایی معمولاً به صورت یکجا انجام نمی‌شود. این وام بر اساس پیشرفت فیزیکی پروژه ساخت و ساز و در چند مرحله پرداخت می‌گردد. تعداد مراحل دریافت تسهیلات بر اساس پیشرفت کار و مطابق با کارشناسی بنیاد مسکن تعیین می‌شود و می‌تواند حداکثر در ۶ قسط به صورت تجمعی قابل پرداخت باشد. تعیین مبالغ هر مرحله از پرداخت نیز بر عهده بنیاد مسکن است. مرحله آخر تسهیلات زمانی آزاد می‌شود که کار ساخت به اتمام رسیده باشد.
در صورتی که متقاضی یا مجموعه ساز (در صورت استفاده از آن) به هر دلیلی کار را متوقف کند، بانک می‌تواند قرارداد را فسخ کرده و متقاضی جدید جایگزین نماید. اگر وام در هر مرحله قطع شود، متقاضی موظف است با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار/هیأت عالی بانک مرکزی با بانک تسویه حساب کند و حق استفاده مجدد از تسهیلات در سال بعد را از دست می‌دهد.
وام مسکن روستایی دو طبقه
دریافت وام مسکن روستایی برای ساخت خانه‌های دو طبقه نیز امکان‌پذیر است و در چارچوب همان طرح ویژه بهسازی و نوسازی مسکن روستایی قرار می‌گیرد. مبلغ این وام برای واحدهای دو طبقه نیز همان ۴۰۰ میلیون تومان تعیین شده است. شرایط و نحوه دریافت وام مسکن روستایی دو طبقه تفاوتی با وام برای واحدهای یک طبقه ندارد و از طریق همان فرآیند معمول مراجعه به بنیاد مسکن یا بانک‌های عامل و ارائه مدارک لازم انجام می‌شود. نرخ سود ۵ درصد و دوره بازپرداخت ۲۰ ساله برای این نوع وام نیز صادق است.
وام مسکن روستایی کی پرداخت میشه؟
زمان دقیق پرداخت وام مسکن روستایی به فرد متقاضی، پس از تکمیل مراحل ثبت نام، بررسی مدارک و احراز شرایط توسط بانک عامل و بنیاد مسکن آغاز می‌شود. پس از تأیید درخواست و انعقاد قرارداد با بانک، اولین مرحله از تسهیلات پرداخت می‌گردد. مراحل بعدی نیز بر اساس پیشرفت فیزیکی ساختمان و تأیید بنیاد مسکن پرداخت خواهد شد.
برای شروع به کار پس از دریافت مرحله اول تسهیلات و انعقاد قرارداد، یک مهلت قانونی حداکثر ۶ ماهه در نظر گرفته شده است.
وام بلاعوض بنیاد مسکن به چه کسانی تعلق می‌گیرید؟
بنیاد مسکن علاوه بر تسهیلات وام مسکن روستایی که نیاز به بازپرداخت دارد، کمک‌های دیگری نیز ارائه می‌دهد. وام بلاعوض بنیاد مسکن نوعی حمایت مالی است که به گروه‌های خاص و آسیب‌پذیر جامعه تعلق می‌گیرد. این تسهیلات برای افرادی است که به دلایل مختلف توانایی دریافت وام‌های عادی را ندارند.
به طور کلی، وام بلاعوض بنیاد مسکن به افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کشور، زنان سرپرست خانوار، خانواده‌های نیازمند و گروه‌های مشابه پرداخت می‌شود. بنابراین، وام مسکن بهزیستی در واقع بخشی از کمک‌های بلاعوض یا تسهیلات ویژه است که از طریق بنیاد مسکن به مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی اعطا می‌گردد.
شرایط دریافت وام بلاعوض بنیاد مسکن شامل مواردی مانند عدم دریافت وام مسکن روستایی در گذشته، سکونت در مناطق روستایی یا شهرهای کوچک، داشتن پروانه ساخت، ارائه سند ملک به عنوان ضمانت، داشتن رتبه اعتبارسنجی مناسب و امکان بازپرداخت تسهیلات (برای بخش‌های وامی که ممکن است همراه کمک بلاعوض باشد) و داشتن زمین یا واحد برای بازسازی است.
آورده شخصی لازم برای ساخت خانه با وام مسکن روستایی چقدر است؟
هرچند وام مسکن روستایی مبلغ قابل توجهی برای ساخت یا نوسازی مسکن فراهم می‌کند (۴۰۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴)، اما معمولاً این مبلغ تمام هزینه‌های پروژه را پوشش نمی‌دهد. هزینه‌های ساخت و ساز بسته به متراژ، مصالح، موقعیت مکانی و قیمت روز آن‌ها متغیر است.
بر اساس برخی تجربیات، متقاضیان ممکن است برای مراحل اولیه کار، مانند گرفتن مجوزها و شروع ساخت، نیاز به سرمایه شخصی داشته باشند. از آنجایی که وام در چند مرحله و بر اساس پیشرفت فیزیکی پرداخت می‌شود، لازم است که متقاضی برای شروع کار و رسیدن به مرحله‌ای که اولین قسط وام آزاد شود، بخشی از هزینه‌ها را از منابع خود تأمین کند.
بنابراین، نمی‌توان مبلغ دقیق و مشخصی را به عنوان سرمایه شخصی مورد نیاز تعیین کرد، اما متقاضی باید این آمادگی را داشته باشد که بخشی از هزینه‌های اولیه و احتمالی پروژه را مستقل از وام تأمین کند. این مبلغ می‌تواند بسته به نوع و ابعاد پروژه و همچنین هزینه‌های منطقه متفاوت باشد.
پیشنهادی: هزینه ساخت و ساز در سال 1404
وام مسکن بهزیستی؛ حمایت ویژه برای افراد تحت پوشش
وام مسکن بهزیستی، یکی از تسهیلات ویژه حمایتی دولت برای افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی کشور است که از نظر مبلغ، شرایط و مزایا، فراتر از وام مسکن روستایی معمول است. سقف این وام ۵۰۰ میلیون تومان تعیین شده که ۲۰۰ میلیون تومان آن به‌صورت بلاعوض پرداخت می‌شود و ۳۰۰ میلیون تومان باقی‌مانده با نرخ سود ۵ درصد، پس از ۳ سال دوره تنفس وارد مرحله بازپرداخت می‌گردد. این شرایط باعث شده این وام یکی از بهترین گزینه‌ها برای خانه‌دار شدن خانواده‌های نیازمند باشد.
همچنین در این طرح، هزینه‌های نظام مهندسی برای ساخت واحدهایی با متراژ حداکثر ۸۰ متر مربع به‌صورت رایگان محاسبه می‌شود؛ امتیازی که می‌تواند هزینه‌های اولیه ساخت را کاهش دهد.
شرایط دریافت وام مسکن بهزیستی
برای بهره‌مندی از این تسهیلات، وجود زمین مسکونی دارای سند رسمی به نام فرد تحت پوشش سازمان بهزیستی ضروری است. این زمین باید شرایط متراژ مورد تأیید بنیاد مسکن را نیز داشته باشد. معرفی متقاضی به بانک صرفاً از طریق سازمان بهزیستی انجام می‌شود و سایر مراحل دریافت وام طبق ضوابط بانکی خواهد بود.
همانند سایر وام‌ها، ارائه ضامن معتبر برای دریافت این تسهیلات الزامی است. شرایط و تعداد ضامن‌ها ممکن است با توجه به سیاست‌های بانک عامل متفاوت باشد؛ بنابراین بهتر است متقاضیان پیش از اقدام، اطلاعات دقیق‌تری را از بانک منتخب خود دریافت کنند.
وام مسکن روستایی ۱۴۰۴
در مجموع، وام مسکن روستایی ۱۴۰۴ با سقف ۴۰۰ میلیون تومان، نرخ سود پایین ۵ درصد و دوره بازپرداخت طولانی ۲۰ ساله، فرصت مناسبی برای ساکنان روستاها و شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت فراهم آورده است تا بتوانند مسکن خود را مقاوم‌سازی، نوسازی یا احداث کنند. متقاضیان واجد شرایط می‌توانند با مراجعه به بانک‌های عامل معرفی شده و ارائه مدارک لازم، نسبت به ثبت درخواست و پیگیری مراحل دریافت این تسهیلات اقدام نمایند.
